Slobodan Radojev Mitric, De gouden tip: de verstrengeling van onder- en bovenwereld en de moord op G.J. Heijn, Uitgeverij Willehalm Instituut, Amsterdam (ISBN 978-90-73932-11-1, verschenen in oktober 2008 en verkrijgbaar via de boekhandel, €24.50)

Mitric (1948) werd als schrijver bekend door Het Grote Karateboek van Karate Bob (1981). Verscheidene van zijn boeken over zijn ervaringen als geheimagent werden door veiligheidsdiensten in beslag genomen. Ook was hij actief als toneelschrijver, documentairemaker en iconenschilder. Drie jaar geleden publiceerde hij het eerste deel van de in 1982 geschreven, Engelse (nucleaire) contraspionagethriller Operation Twins over de door hem al in die jaren ‘80 voorspelde aanslagen op New York en Washington rond de millenniumwisseling. Mitric roept weer de vraag wakker: wat speelt zich af achter de coulissen van het wereldtoneel?

Zijn nieuwe, uit het Servisch vertaalde boek beschrijft de ervaringen van de naar het Westen overgelopen Servische geheimagent en voormalige vertrouweling van Maarschalk Tito, Dr. Troublemaker – Mitric zelf - in de jaren ‘80. Als een moderne Parzival begeeft Dr. Troublemaker zich met zijn Cadillac en zijn Smith & Wesson-revolver op weg naar zijn geheime opdrachten. Zijn informanten ontmoet hij in bekende bars, restaurants en hotels van Zeeland en Brabant tot in Drenthe, Friesland en Groningen, maar vooral in het Gooi, Amsterdam en Den Haag.

Via bodes krijgt Dr. Troublemaker spionage-opdrachten van een geheime organisatie onder de dekmantel van Reserve Police International Inc. te Arizona dat onder leiding staat van de gepensioneerde Amerikaanse CIA-generaal Raymond Healey (1913-1999). Omdat hij als ongewenst vreemdeling zonder paspoort Nederland niet kan verlaten zoekt de generaal hem op in een klooster in Nederland en bezoekt een collega-spion op een geheime missie het Goetheanum in Dornach waar hij een gesprek heeft met de voorzitter van de Anthroposofische Vereniging Manfred Schmidt-Brabant.

Op zijn missies door Nederland wordt hij begeleid door zijn trouwe herdershondje. Hij legt contact met destijds in Nederland bekende c.q. beruchte mannen en vrouwen in de bovenwereld (politici, generaals, commissarissen, advocaten, ingenieurs en zakenmensen) en in de onderwereld (stadsnomaden, anarchisten, drugsimporteurs, oplichters en wapenhandelaren). Zonder aarzelen, als een echte manicheeër, begeeft hij zich in gevaarlijke situaties om die te ontwarren. Hij vormt zich een beeld van de situatie, probeert volledige zekerheid te krijgen over personen en feiten, en rapporteert dan zijn waarschuwingen via zijn meerdere, of soms zelfs direct, terug aan president Reagan in Amerika, die nota bene mede naar aanleiding van Mitric’s Operation Twins besluit om met Gorbachof te gaan onderhandelen over het einde van de Koude Oorlog…

Via Loek van Splunteren, schrijver van het boek Maffia in Hilversum?, en anderen komt hij onverwacht op het spoor van een complot om een staatsgreep in Nederland te plegen en Kroonprins Willem Alexander te ontvoeren, wat hij op tijd doorgeeft aan de veiligheidsdienst van het Koninklijke Huis. De ontvoering en moord op het volgende slachtoffer van de overgebleven bendeleden, Gerrit Jan Heijn, weet hij door tegenwerking van de autoriteiten echter niet te verijdelen…

Zelf leeft Dr. Troublemaker in een wereld van karatemeesters, rabbi’s, schrijvers, uitgevers en beeldend kunstenaars in Amsterdam. Hij is schrijver, vegetariër, drinkt mineraalwater, doet karate-oefeningen en schildert iconen met zijn Joodse vriendin Iris. Ook ontmoet hij een antroposofische Wolfram- en graalonderzoeker, zijn latere uitgever, die hem tijdelijk onderdak verleent in een woonwagen achter Artis en die lezingen geeft over Willem van Oranje, Parzival en de werkelijkheid van de graal.

In zijn eigen wereld beleeft de schrijver een toenemende eenzaamheid naarmate de mensen om hem heen één voor één voor de verleidingen van macht en geld in de boven- en onderwereld bezwijken. Hij heeft zijn lot altijd in eigen hand genomen en kiest, ongeacht de consequenties, voor het zoeken naar rechtvaardigheid en menselijkheid. Uiteindelijk wordt hij - net als Parzival – ten onrechte beschuldigd (en later veroordeeld) van verkrachting en moet zich daartegen verdedigen. Door de nietsontziende eerlijkheid van zijn vriendin, de humanitaire hulp van vrienden, zijn eigen consequente onbaatzuchtigheid, indringende intelligentie en eeuwige, grillige Balkanhumor weet hij zich staande te houden in werelden van leugen en geweld.

Het boek is door de extreme ervaringen van Mitric een huiveringwekkende, maar ook hilarisch herkenbare thriller geworden. Naast een open brief aan de weduwe van G. J. Heijn en een verantwoording en oproep door de uitgever bevat het bovendien vele bijlagen en afbeeldingen die het tegelijk tot een historisch document van de jaren ’80 maken. Een fascinerende werkelijkheidsroman waarin je als lezer steeds dieper kunt doordringen, en tegelijk een felle persoonlijke aanklacht tegen de voortgaande verwevenheid van onder- en bovenwereld waardoor medemenselijkheid dreigt te verdwijnen.

Ton Majoor